Zdrowa wątroba
Nasza wątroba to prawdziwy cud metaboliczny, niezastąpiony zarówno pod względem odżywiania, jak i detoksykacji. Jako największy narząd metaboliczny w organizmie człowieka, regeneruje się samodzielnie, jednak każdego dnia poddawany jest ogromnemu wysiłkowi. Ponieważ wydajność wątroby spada wraz z infekcjami, chorobami i wiekiem, narząd ten potrzebuje wsparcia.
Funkcje wątroby
Wątroba pełni wiele ważnych funkcji. Między innymi filtruje krew wypływającą z układu pokarmowego. Wątroba odtruwa również substancje chemiczne oraz rozkłada leki i żywność poprzez produkcję żółci, która pomaga w transporcie resztek i rozpuszcza tłuszcze w jelicie cienkim podczas trawienia. Wątroba wytwarza również białka ważne dla krzepnięcia krwi.
Gdzie może być problem?
Wraz z wiekiem wątroba staje się mniej aktywna i mniej wydajna w trawieniu pokarmu i usuwaniu z krwi niepożądanych substancji chemicznych, takich jak te znajdujące się w lekach. Jeśli jesteś osobą seropozytywną, jednocześnie zakażoną wirusem zapalenia wątroby typu B lub C, twoja wątroba będzie prawdopodobnie bardziej obciążona i bardziej podatna na choroby i uszkodzenia.
Jak HIV wpływa na moją wątrobę?
Wątroba uszkodzona w wyniku nadmiernego spożycia alkoholu lub choroby, takiej jak wirusowe zapalenie wątroby (głównie WZW typu B lub C), jest mniej skuteczna w filtrowaniu niepożądanych substancji chemicznych z krwi. U niektórych osób seropozytywnych, np. osób przyjmujących narkotyki drogą dożylną lub u mężczyzn uprawiających seks z innymi mężczyznami, ryzyko zapadnięcia na wirusowe zapalenie wątroby jest większe niż w populacji ogólnej. Dzieje się tak, ponieważ wirusowe zapalenie wątroby przenosi się w taki sam sposób jak HIV, a mianowicie przez krew i zakażone płyny ustrojowe.
Wirusowe zapalenie wątroby postępuje szybciej u osób HIV+ i jest bardziej prawdopodobne, że doprowadzi do choroby wątroby. Dotyczy to szczególnie osób, których status serologiczny nie jest znany lub u których wirus jest słabo kontrolowany.
Ponadto uszkodzenie wątroby może nastąpić szybciej, jeśli jest ona narażona na działanie dużych ilości leków wydawanych na receptę i dostępnych w aptece, które dla wielu osób żyjących z HIV są codziennością. Niektóre leki przeciw HIV powiązano z działaniem toksycznym na wątrobę. Dlatego większość osób seropozytywnych poddaje się rutynowym badaniom krwi w celu monitorowania czynności wątroby.
Osoby żyjące z wirusem i mające problemy z wątrobą czasami muszą zmniejszyć ilość przyjmowanych leków. Jeśli wątroba jest uszkodzona, zdolność wydalania produktów przemiany materii z organizmu jest upośledzona. Jeżeli tak się stanie, w organizmie może pozostać większa ilość leku przeciw HIV, co może wywołać skutki uboczne terapii.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące wpływu leczenia HIV na zdrowie wątroby, porozmawiaj z lekarzem, aby dowiedzieć się, jak najlepiej chronić wątrobę.
Jak dbać o wątrobę?
Tłuste jedzenie, nadmierne spożycie alkoholu i narkotyki powodują, że wątroba musi pracować ciężej. Dlatego powinno się ich unikać. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o przyjmowanych lekach i ich wpływie na wątrobę. Osoby HIV+ powinny również wykonać badania w celu wykluczenia wirusa zapalenia wątroby typu B i wirusa zapalenia wątroby typu C.
Opracowanie merytoryczne:
dr n. med. Joanna Kozłowska
Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii WUM.